"MÜCBİR SEBEP KOŞULSUZ ŞARTSIZ UZATILMALI"

Depremden etkilenen kentlerin Ticaret ve Sanayi Odaları başkanları ile Mali Müşavirler Oda başkanları Adıyaman’dan hükümete seslenerek, mücbir sebep halinin uzatılmasını talep ettiler.

Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya ile Gaziantep’in İslâhiye ve Nurdağı ilçelerinde 31 Ağustos'ta sona erecek mücbir sebep halinin uzatılması için bir araya gelen heyet Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a seslenerek mücbir sebep konusunda yardım istediler.

Adıyaman’da bir otelde düzenlenen toplantıya Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Torunoğlu, Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Buluntu, Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hikmet Çinçin, İslahiye Ticaret Odası Başkanı Selahattin Türkmen, ATSO Meclis Başkanı Abdulgani Bereket, Adıyaman Esnaf Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Ziya Duranay, Adıyaman OSB Başkanı Abdulkadir Çelenk, Adıyaman Ticaret Borsası Başkanı Mahmut Fırat, Hatay SMMMO Başkanı Jale Marufoğlu, Malatya SMMMO Başkanı Serdar Böke, Kahramanmaraş, SMMMO Başkanı Abdullah Kalın, İskenderun SMMMO Başkanı İbrahim Kaynar, ATSO Meclis üyeleri ve basın mensupları katıldı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a seslenen oda başkanları adına bildiriyi okuyan Adıyaman Ticaret Sanayi Odası Başkanı Mehmet Torunoğlu, milletvekillerinden, bakanlardan ve hükümetten beklentilerini şöyle sıraladı:

Asrın felaketi olarak adlandırılan 6 Şubat depremlerinde on binlerce insanımızın hayatını kaybetti. Yüz binlerce insanımızın çeşitli sebeplerle sakat kaldı ve sayısız insanımız yerinden yurdundan oldu. Acısı uzunca yıllar unutulmayacak yıkıma sebep olan depremler gerçekleşti. Deprem yaralarının en kısa zamanda sarılması hepimizin temennisi ve beklentisidir. Bu sebeple aşağıda açıklamaya çalıştığımız hususların deprem bölgesi şehirlerimizde hayata geçirilmesi önem arz etmektedir.

Depremden etkilenen iller ve bölgedeki sanayici ve iş dünyası ile esnafımız adına taleplerimiz net ve açıktır.

Hatay, Adıyaman, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep İlinin İslâhiye ve Nurdağı ilçeleri Ticaret ve Sanayi Odalarının Başkanları olarak üyelerimiz ve ilimiz için büyük fayda sağlayacağına inandığımız ortak önerilerimizin hükümetimiz nezdinde dikkate alınması başlıca talebimizdir.

*Depremden En Çok Etkilenen il / ilçelerde hayat henüz normale dönmemiştir.

Şartlar ve koşullar yeniden normale dönene kadar, esnaflarımız yeni iş yerlerine kavuşuncaya kadar mücbir sebep süresi mutlak suretle uzatılmalıdır.

*Hatay’da gerçekleştirdiğimiz ortak basın toplantısı sonrasında, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan mücbir sebep halinin uzatılması için gereken şartlar ve istenen bireysel başvuru şekli kafa karışıklığına yol açmaktadır. Mücbir Sebep Hali bu bölgede kayıtsız şartsız uzatılmalıdır.

*Olağan dönemler için yayınlanmış yasa ve yönetmeliklerin asrın felaketi diye adlandırılan 6 Şubat depreminin yarattığı sıkıntıları gidermesi beklenemez.

Deprem ile birlikte yeni sosyal, kültürel ve ekonomik sorunlar ve sıkıntılar ortaya çıkmıştır. Bölgenin ihtiyacına dönük yasa ve yönetmelikler acilen yayınlanmalıdır.

*Deprem illerine özel teşvik düzenlemeleri hayata geçirilmelidir.

*Deprem illerindeki küçük esnafa ve serbest meslek erbaplarına yeni finansman paketleri hazırlanmalıdır.

*Depremzede işletmelere SGK ve BAĞ-KUR prim muafiyeti getirilmelidir.

*Depremin verdiği sorunların yanında işgücünde problem yaşayan işletmelere personel istihdam desteği sağlanmalıdır.

*Deprem bölgesinde faaliyet gösteren işletmeler enflasyon düzeltmesi uygulamasından muaf tutulmalıdır.

*Deprem bölgesindeki mükellefler için sermaye kaybı ve borca batık olma durumuna ilişkin yeni düzenlemeler hayata geçirilmelidir.

*Bölgemizdeki firmaların büyük bir kısmı küçük ve orta ölçekte olup faaliyetini güç şartlar altında devam ettirmektedirler bu nedenle, deprem bölgesi şehirlerde enflasyon düzeltmesi uygulaması yıllık ve ihtiyarı olmalıdır.

*Kredi Garanti Fonu tarafından deprem bölgesinde kullanılan kredi faiz oranlarının yeniden değerlendirilmesi, uygun hale getirilmesi gerekmektedir.

*Deprem illerindeki mükelleflerin KDV iade süreçleri hızlandırılmalıdır.

*Deprem illerinde zayi belgesi müracaatını yapamamış olan mükelleflere yeni bir ek süre tanınması, zayi olan defterlerin noter onayının yapılmasının sağlanması ve takdir komisyonlarının etkinliğinin arttırılması sağlanmalıdır.

*Deprem nedeniyle araçları hurdaya ayrılan vatandaşlarımıza, yeni araç alımlarında ÖTV ve KDV indirimi uygulanmalıdır.

*Rezerv alan dışında kalan imarlı parsellerin yerinde dönüşümü için verilen750 bin TL hibe 750.000 TL kredi ödemesi günümüz enflasyonist ortam ve deprem etkisiyle oluşan ekonomik şartlar gibi nedenlerden ötürü yetersiz kalmaktadır. Destek tutarları mutlak surette güncellenmelidir. Ek ihtiyaç duyulan nakit desteği için uygun faizli banka kredileri devreye sokulmalıdır.

*İnşaat sektöründe İşgücü göçü yaşanması sebebiyle oluşan maliyet artışları SGK prim muafiyeti ile desteklenmelidir.

*Damga Vergisi, Emlak Vergisi, MTV, ÇTV, Harç, Ücret vb. mali yükümlülükler belli bir süre alınmamalı veya indirimli uygulanmalıdır.

*Deprem illerinde bulunan mükellefler ile burada yeni yatırım yapacak müteşebbisler için amortisman oranları % 50 artırımlı uygulanmalıdır.

*Deprem ile birlikte çok zor duruma düşen şehirlerimizde  teşvik belgesi kapsamında yapılacak yatırımlarda %100 vergi indirimi uygulaması tekrar getirilmelidir.

Bu uygulama yatırım yapmaya devam eden ya da yeni yatırım yapacak işverenlerimizin elini güçlendirecek ve deprem bölgesi şehirlere yatırım yapmayı nispetten cazip hale getirecektir.

*Yatak sayılarında ciddi düşüş olan bölgemizde yeni turizm yatırımları uygun finansman paketleriyle desteklenmelidir.

*Deprem illerinde bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için vergi oranları indirimli uygulanmalıdır.

*Deprem bölgesinde gerçekleştirilecek konut teslimlerine indirimli KDV oranı uygulamasına devam edilmelidir.

*Mali müşavirlerin beyanları doğru verebilmesi adına depremde zarar gören işletmeler için uygulanacak işlemler için açık ve net bir yol haritası belirlenmelidir.

*Vergisel herhangi bir sonuç doğurmayan 2022 ve 2023 yılı yevmiye defter kapanış tasdiklerinden deprem bölgesi mükellefleri muaf tutulmalıdır.

*Asrın felaketi olarak tarihe geçen depremlerden sonra hayatın normalleşmesi için çok daha fazla zamana ihtiyaç vardır. Depremler sonucunda meydana gelen yıkımların büyüklüğü ve oluşan mağduriyetin göz önünde bulundurularak gerekli düzenlenmelerin yapılması elzem ve acil bir ihtiyaç haline gelmiştir.

Bölge oda başkanları olarak bizler şehrimizi terk etmeyecek, yıkılan şehirlerimizi eskisinden daha iyi hale getirene kadar çalışmalarımıza devam edeceğiz. Asrın felaketinin yaralarını, ancak asrın dayanışmasıyla sarabiliriz.

Toplantıda söz alana Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hikmet Çinçin,“Coğrafyamız bir, yaşanmışlıklar bir, kaderimiz bir. Taleplerimizde birbiriyle örtüşüyor. Dolayısıyla biz arzu ederdik ki enerjimizi başka işlere ayıralım, kentimize başka hizmetler üretelim.

Ancak yaptığımız basın toplantısına tatmin edici bir dönüş olmadı. Maliye Bakanlığı’nın bir açıklaması var. Herkes zaten bunu biliyor. Neticeyi bireysel başvuruya bağlamış bulmaktalar. Maalesef bölgemizin ihtiyaçlarını asla karşılamaya yetmeyecek. Bölge gerçekleriyle örtüşmeyen bir pozisyon. Dolayısıyla muhakkak çaba harcıyorlar ama bizde bu çabayı bilmek istiyoruz. Özellikle bölge milletvekillerimizin de bu konuya son derece duyarlı ve sahip çıkması gerekir. Burada risk altında olan kişiler gerek esnaf gerekse iş insanı gerçekten çok büyük bir yıkım var. Aile fertlerini, sermayesini, iş makinelerini, stokunu kaybetmiş bir yığın iş insanı esnaf var. Bunların sorunlarını ben Sayın Cumhurbaşkanımızın görmezden gelmeyeceği kanaatindeyim. Şefkatini de özellikle mücbir sebep ilan edilen il ve ilçelerden esirgemeyeceği görüşü bizde hakim. Biz Adıyaman’da toplanmaktan son derece mutluyuz ama keşke başka hizmetler üretmek için toplanabilseydik. Bu vesileyle tüm deprem şehitlerimize Allah’tan rahmet diliyorum

İslâhiye Ticaret Odası Başkanı Selahattin Türkmen,“İnanıyorum Sayın Cumhurbaşkanımızın fark edip mücbir sebebi inşallah uzattırır. Şu anda halen bizim bölgede yıkım devam ediyor. Halen hiçbir işletmeye işyeri teslim edilmemişken, bütün işletmeler konteynerde iş yaparken mücbir sebebin uzatılmayıp durdurulması acı verecektir. Gerek bölgemizin milletvekillerine gerek siyasi büyüklere herkese ilettik. Bugünde burada toplanıp tekrar medya üzerinden basın açıklaması olarak inşallah duyururuz. Düşüncemiz aynı, kaderimiz aynı. İnşallah tekrar güzel şeyler için bir araya geliriz

Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, deprem illerinin büyük göç verdiğine dikkat çekerek; “Malumunuz 6 Şubat’ta 11 ilimizi derinden etkileyen depremler yaşadık. Malatya, Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman, İslâhiye ve Nurdağı olarak fiziki anlamda yaşadığımız yıkımlarla birlikte ekonomik ve sosyal hayat açısından da temelden sarsıldık.  4 il olarak çok büyük göçler verdik. Depremle yerle bir olmuş şehirlerimizin yeniden ayağa kalkması için hükümetimiz ciddi bir gayret içerisinde. Buna şahidiz. Başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere, emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz. Ama yeterli mi? Elbette değil. Yaklaşık 18 aydır devam eden Mücbir Sebep süresi son kez denilerek 31 Ağustos 2024’e kadar uzatılmıştı. Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Gaziantep’in İslâhiye ilçelerinde uygulanan mücbir sebep eğer sona ererse ertelenen vergi borçlarımız dağ gibi önümüze çıkacak. Hiçbir işletmenin bu borcu ödeyebilecek gücü yok. İşyerlerimiz ve konutlarımız teslim olana kadar Mücbir Sebep hali devam etmelidir. 2011 yılında Van’da meydana gelen deprem sonrası mücbir sebep hali süresi 5 yıla kadar sürmüştü. Sonrasında da sunulan uzun vadeli taksitlerle ödeme imkânı ile ticari hayat kendini toparlamıştı. Ya iş yerleri teslim olup ticari hayat normale dönene kadar mücbir sebep devam etmeli. Ya da biriken borçlarımız bir defaya mahsus vergi affıyla silinmelidir. Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya, İslâhiye ve Nurdağı’ndaki esnaf, sanayici ve tüccar ve sanayiciler olarak hükümetimizden müjdeli bir haber bekliyoruz”

Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Buluntu, siyasetçilere seslenerek şunları söyledi; “Gerçekten bizler deprem bölgeleri Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları olarak ve tüm oda başkanları olarak çok zorlanıyoruz. Kahramanmaraş özelinde bizim 2 bine yakın sanayi tesisimiz çok ciddi hasar aldı. 31 Ağustos’ta mücbir sebep sona erecek. Maliye Bakanlığımız birkaç gün önce açıklama yaptı. Şimdi yapılan açıklamada bireysel başvurularla eğer firmanın mücbir sebebi devam ediyorsa onlara birtakım uzatmalar yapılacağı söyleniyor ama tamamıyla karmaşaya yol açacaktır. Şu an 2023 yılı mali verilerimiz hala sisteme yüklenmiş değil. Oda Başkanlarımız burada. Bizim orada 356 tane mali müşavirimiz halen konteynerde hizmet vermeye çalışıyor. Biz bu kadar sıkıntının altındayken Mücbir Sebep eğer 31 Ağustos’ta sona ererse ne beyanname verebiliriz ne de beyanname verilse dahi bunları ödeyecek kimsenin gücü yok.

Zaten sektörel sorunlarımız çok fazla. Çelik mutfak eşyaları Ortadoğu savaşından dolayı kitlenmiş durumda. Biz tekstil kentiyiz. Tekstilde zaten global bir kriz var. Bende bölge milletvekillerimize seslenmek istiyorum. Bu iktidar-muhalefet meselesi değil.Bu şehirde yaşayan insanların meselesi. Bölge milletvekillerimizin bu konuyu acilen sahiplenmesi lazım. Bizimde artık ümidimiz Cumhurbaşkanımıza kaldı. Bu bilgilerin çok doğru bir şekilde Cumhurbaşkanımıza iletilmesi lazım ve acilen bu mücbir sebep halinin de şartsız ve hiçbir teminata bağlanmaksızın uzatılması lazım. Dolayısıyla şartlara bakılmaksızın mücbir sebep halinin uzatılmasını depremden zarar gören il ve ilçelerimiz adına istiyoruz”